Vergi ayarlamasi enflasyonu nasil etkiler

Merkez Bankasi tarafindan aciklanan Aralik ayi fiyat gelismeleri raporunu acikladi. Raporda Ocak ayi basinda yapilan vergi ayarlamalarinin enflasyon uzerindeki net etkisinin yaklasik 0,5 puan seviyesinde hesaplandigi belirtildi.Raporda, Aralik ayinda tuketici fiyatlari yuzde 0,46 oraninda artmis ve yillik enflasyon yuzde 7,40a yukselmistir. Aylik enflasyon uzerinde enerji fiyat gelismeleri etkili olurken, yillik enflasyonun seyrinde yil genelinde yuksek seyreden gida fiyatlari belirleyici olmustur. Son donemde temel enflasyon gostergeleri asagi yonlu bir seyir izlemektedir. Uretici fiyatlarinin degismedigi varsayimi altinda Ocak ayi basinda yapilan vergi ayarlamalarinin enflasyon uzerindeki net etkisi yaklasik 0,5 puan seviyesinde hesaplanmaktadir. Ancak vergi artislarinin nihai fiyatlara yansimasinda firmalarin fiyatlama davranislari belirleyici olacaktir denildi.Merkez Bankasinin Aralik Ayi Fiyat Gelismeleri Raporunda su ifadelere yer verildi:Aralik ayinda tuketici fiyatlari yuzde 0,46 oraninda artmis ve yillik enflasyon yuzde 7,40a yukselmistir. Boylece tuketici fiyat enflasyonu yil sonunda belirsizlik araliginin uzerinde kalmistir. Bu donemde OKTG-H ve OKTG-I endekslerinin yillik artis orani onceki aya kiyasla sirasiyla 0,17 ve 0,14 puanlik azalis gostererek yuzde 7,11 ve yuzde 7,08 olarak gerceklesmistir. Alt gruplarin yillik tuketici enflasyonuna katkilari incelendiginde, gida ve hizmet gruplarinin katkisinda belirgin bir degisiklik gozlenmezken enerji grubunun katkisi 0,36 puan artmistir. Ote yandan, temel mal grubunun katkisi sinirli oranda azalmistir. Hizmet fiyatlari Aralik ayinda yuzde 0,39 oraninda artmis ve grup yillik enflasyonu yuzde 7,98 olmustur. Alt gruplar itibariyla yillik enflasyonun haberlesme ve ulastirma hizmetlerinde geriledigi kira, lokanta otel ve diger hizmetlerde ise yukseldigi gozlenmektedir. Yil sonu itibariyla kira yillik enflasyonu yuzde 6,5 ile son bes yilin en yuksek duzeyine ulasmistir. Bu donemde mevsimsellikten arindirilmis veriler hizmet enflasyonunun ana egiliminde belirgin bir degisiklige isaret etmemektedir.Temel mal grubu yillik enflasyonu Aralik ayinda 0,27 puanlik dususle yuzde 6,20ye gerilemistir. Bu gelismede buyuk olcude giyim grubu etkili olurken yilin ikinci yarisinda gozlenen Turk lirasindaki deger kaybinin yansimalarinin yavaslayarak surdugu gorulmektedir. Giyim grubu fiyatlari bu donemde yuzde 2,63 oraninda dusmus ve grup yillik enflasyonu yuzde 4,82ye gerilemistir. Giyim disi temel mallarda ise yillik artis orani yatay seyretmistir. Mevsimsellikten arindirilmis veriler temel mal artis egiliminde Aralik ayinda zayiflamaya isaret etmistir. Aralik ayinda enerji fiyatlari yuzde 2,35 oraninda artmistir. Bu gelismede buyuk oranda LPG ve tup gaz fiyatlarindaki yukselisler sirasiyla yuzde 12,14 ve yuzde 9,25 belirleyici olmustur. Bununla birlikte uluslararasi petrol ve Turk lirasindaki deger kaybinin etkisiyle benzin ve motorin fiyatlarinda da artislar gozlenmistir. Sonuc olarak, enerji grubu yillik enflasyonu son donemdeki yukselisine ragmen yil sonu itibariyla yuzde 5,15 ile son dort yilin en dusuk seviyesinde gerceklesmistir. Gida ve alkolsuz icecekler grubunda yillik enflasyon 0,10 puanlik dususle yuzde 9,67ye gerilemistir. Islenmemis gida fiyatlari bu donemde yuzde 2,33 oraninda artmistir. Taze meyve sebze grubunda fiyat artisi sinirli kalirken diger islenmemis gida grubunda genele yayilan fiyat artislarina bagli olarak yillik enflasyon yuzde 16,28e yukselmistir. Sonuc olarak, islenmemis gida grubu yillik enflasyonu Aralik ayinda yatay seyrederek yuzde 12,88 olmustur. Buna karsin islenmis gida fiyatlari bu donemde yuzde 0,73 oraninda artarken grup yillik enflasyonu ekmek ve tahillar grubu kaynakli olarak yuzde 7,11e gerilemistir. Aralik ayinda uretici fiyatlari yuzde 1,11 oraninda artmis, grup yillik enflasyonu yuzde 6,97ye yukselmistir. Bu donemde, fiyat artislari hem tarim hem de sanayi alt gruplarina yayilmistir. Ozellikle, yurt ici bugday, pirinc ve susam fiyatlarinda son dort aydir gozlenen artislar birikimli olarak sirasiyla yuzde 3,5, yuzde 18 ve yuzde 8,5 tuketici fiyatlarina yansimasini surdurmustur. Son olarak, bu donemde canli hayvan fiyatlari yillik bazda gerilemeye devam etmistir.Aralik ayinda imalat sanayi fiyatlari temelde son donemde Turk lirasinda gozlenen deger kaybina bagli olarak yuzde 0,82 oraninda artmistir. Bu artisa en buyuk katki bu donemde fiyatlari belirgin oranda artan yuzde 1,29 gida imalati grubundan gelmistir. Aralik ayinda petrol ve ana metal haric imalat sanayi fiyatlari ise ivmelenmesini surdurmus, grup yillik artis orani yuzde 8,02 olmustur. MIGS siniflamasina gore incelendiginde, Aralik ayinda sadece dayanikli tuketim mallari grubunda mucevherat fiyatlarindaki dusus kaynakli olarak gerileme gozlenmistir. Bu donemde, ara mallari fiyatlari ozellikle tahil, kagit ve ana kimyasal madde fiyatlarindaki artisin etkisiyle yukselmistir. Sermaye mallari fiyatlari motorlu tasit ve motor parca fiyatlari ile metal yapi malzemeleri fiyatlarina, dayaniksiz tuketim mallari fiyatlari ise et ve et urunleri fiyatlarina bagli olarak artmistir. Sonuc olarak, ozellikle Turk lirasindaki deger kaybiyla Haziran ayindan itibaren imalat sanayi fiyatlarinda gozlenen yuksek oranli artis egilimi, onumuzdeki donemde tuketici fiyatlarinda maliyet yonlu baskilarin olabilecegine isaret etmektedir.� +Haberler724